Onderzoek
In 2018 werd de samenwerking met TNO opgezocht om samen tot een prototype app te komen. Dit werd gedaan op basis van interviews over de wensen en verwachtingen van 15 cliënten van Emerhese met een langdurige behandelgeschiedenis. Deze testversie werd onderzocht bij dezelfde groep cliënten en leverde positieve resultaten: een vermindering in de dagelijkse ervaren stress, verbeterde coping vaardigheden en een toegenomen kwaliteit van leven. Tenslotte kon bij 10 van de 15 cliënten de behandeling worden afgerond. Inmiddels wordt SAM onderzocht bij 35 nieuwe gebruikers en wordt er onderzocht of de toevoeging van fysieke metingen (bij 20 nieuwe en oude gebruikers) in de vorm van smartwatch data nuttig is.
Ons wetenschappelijk onderzoek heeft aangetoond dat gebruik van SAM belangrijke effecten heeft:
- Stressvermindering
- Verbeterde zelfredzaamheid
- Verbetering van kwaliteit van leven
Artikel over de wetenschappelijke validatie van de SAM app
Kirsten Hoeberichts heeft een artikel geschreven over de wetenschappelijke validatie van de SAM stress autism mate. Benieuwd naar het artikel?
Het onderzoeksteam
Dr. Yvette Roke
Hoi, mijn naam is Yvette Roke, psychiater bij Emerhese, het autisme expertise centrum van GGz Centraal. Ik werk sinds 2001 bij GGZ Centraal, eerst als basisarts, later in opleiding tot psychiater en vanaf 2008 als psychiater bij Emerhese. Gedurende mijn hele loopbaan heb ik me ingezet om problemen vanuit de doelgroep met hen of voor hen op te lossen. Zo ben ik gepromoveerd op prolactine gerelateerde bijwerkingen van antipscyhotica. Dit naar aanleiding van meerdere vragen van ouders omtrent de zorgen van langdurig gebruik van antipsychotica op de groei en ontwikkeling van hun kind (link thesis). Na mijn promotie kwam er ruimte om andere vraagstukken vanuit de praktijk op te gaan pakken. Een heel groot vraagstuk bleek het niet te vertalen zijn van de stressvolle situaties en frustraties van het normale leven naar de spreekkamer. Hier lag een grote uitdagingen die de clienten van Emerhese zelf hebben aangepakt door met mij deze duidelijk in beeld te krijgen en hiervoor een oplossing te zoeken en te vinden, dat werd SAM, de stress autism mate. Inmiddels ben ik verantwoordelijk voor alle onderzoeken naar SAM, SAM junior, STAPP@Work en begeleid ik andere onderzoekers die met ons werken aan de wetenschappelijke validatie van onze apps.
Drs. Kirsten Hoeberichts
Hoi! Mijn naam is Kirsten Hoeberichts en ik ben als promovenda betrokken bij het project SAM. Dit betekent dat ik mij vooral bezighoud met het wetenschappelijk onderzoek rondom de app SAM.
Sinds november 2020 werk ik bij GGz Centraal, gedeeltelijk als arts en deels als promovenda. Ik vind het ontzettend leuk en leerzaam om het wetenschappelijk onderzoek te combineren met werken als arts met mensen. Ik ben betrokken geraakt bij SAM tijdens de laatste fase van mijn studie geneeskunde. Voor mijn afstudeerscriptie was ik op zoek naar een praktijkgericht onderzoek, waarbij men probeerde een verschil te maken voor de cliënt. Dit is exact wat ik vond bij het project SAM van Yvette Roke.
Na de eerste studie van SAM zag ik het positieve effect dat de app had bij mensen met autismespectrumstoornis. Ik realiseerde mij dat ik graag betrokken wilde blijven om de SAM app verder te ontwikkelen en te onderzoeken of mensen met andere psychiatrische stoornissen ook baat kunnen hebben bij een soortgelijke app. Vandaar dat ik samen met Peter van Harten als promotor en Yvette Roke als copromotor een passend promotie onderzoekplan op het opgesteld.
Ik kijk ernaar uit om mij, samen met het enthousiaste projectteam SAM, komende jaren in te zetten om ervaren stress te verminderen.
Prof. Dr. Peter van Harten
Ik werk sinds 1998 met veel plezier bij GGz Centraal. Eerst als A-opleider, daarna als directeur en nu als hoofd van het wetenschappelijk onderzoek. Vanaf 2010 ben ik hoogleraar bij de universiteit van Maastricht. GGz centraal is heel stimulerend en faciliterend in innovatieve en wetenschappelijk projecten die direct ten goede komen aan de patiëntenzorg. De e-health tool SAM (Stress Autism Mate) is daarvan een goed voorbeeld. Management van stress is voor volwassenen met autisme vaak een groot probleem. Ze voelen het slecht aankomen en kunnen er geblokkeerd door raken. Als stress de baas wordt, heeft dat een negatieve invloed op de levenskwaliteit. Met deze e-health tool krijgt de patiënt weer zelf de regie en wordt de stress beheersbaar.
Ik ben al geruime tijd betrokken bij de ontwikkeling van deze e-health tool en nu ook als promotor van Kirsten Hoeberichts, (arts) die haar promotieonderzoek richt op stress als symptoom bij psychiatrische stoornissen bij zowel autisme als andere psychiatrische stoornissen. Ze werkt aan de ontwikkeling van STAPP (stresssignaleringsapp) die patiënten ondersteunt bij de detectie, monitoring en omgaan met ervaren stress. Een innovatief en uitdagend wetenschappelijk project. Met Yvette Roke als inspirerende en bezielende kartrekker en samenwerkingsverband met Eagle Science streven we naar een baanbrekend onderzoek waarbij deze e-health tool echt een verschil kan maken.
Frank Damen
Mijn naam is Frank Damen. Sinds 1994 werk ik bij GGZ Centraal, eerst als verpleegkundige, later als SPV en in 2020 ben ik gestart met de opleiding tot verpleegkundig specialist.
Mijn eerste leerjaar was bij Emerhese, centrum voor autisme, in Amersfoort. Daar hoorde ik van het project SAM en de ontwikkeling van de SAM-app voor de doelgroep autisme. Het zelf leren managen van klachten door patiënten heeft altijd mijn interesse gehad. Het leidt tot toename van stabiliteit en maakt de patiënt zelfstandiger en minder afhankelijk van hulpverlening. Het gebruik van SAM levert hier een bijdrage aan. Ik ben in gesprek gekomen met Yvette Roke, de projectleider en heb me aangesloten bij het onderzoek. Kirsten Hoeberichts begeleid mij hierbij.
Het doel van mijn onderzoek is om inzicht te krijgen in de ervaring van de gebruikers van SAM in het herkennen van en leren omgaan met stress. Door het interviewen van deelnemers aan het onderzoek hoop ik positieve en negatieve ervaringen in het gebruik van SAM te leren kennen. Ook hoop ik te horen dat SAM leidt tot een verbetering van vaardigheden om met stress om te gaan. Met deze kennis kan SAM verder ontwikkeld en verbeterd worden. Deelnemers aan dit onderzoek worden via behandelaren van Emerhese en van Karakter GGZ gezocht.
Sevda Demirel
Mijn naam is Sevda en ik werk als promovendus bij het SAM-STAPP project. Ik heb gezondheidswetenschappen gestudeerd gevolgd door een master in internationale volksgezondheid. Ik geloof dat het in onderzoek belangrijk is om samen met de doelgroep tot oplossingen te komen die positieve en duurzame gezondheidsveranderingen aanmoedigen. Ik wilde dan ook graag na mijn studietijd hiermee aan de slag.
Ik ben blij dat ik het SAM-STAPP project ben tegengekomen waarin o.a. wordt gekeken naar hoe we samen de digitale zorg, gericht op het verminderen van stress, kunnen optimaliseren. Een mooie ontwikkeling waarin een eHealth app op een laagdrempelige manier het dagelijkse stressniveau inzichtelijk maakt en de omgang ervan ondersteunt. Hiermee wordt niet alleen een stukje zorg dichter bij de cliënten en werknemers gebracht maar wordt ook de eigen regie en zelfredzaamheid vergroot. Ik mag mijzelf inzetten door mee te werken aan het opzetten, uitvoeren en rapporteren van wetenschappelijk onderzoek. Ik heb zin om samen met het team mooie resultaten te bereiken en de ervaren stress controleerbaarder te maken!
Jari Bonouvrié
Mijn naam is Jari Bonouvrié, Ik werk sinds 2019 bij GGZ Centraal. In 2021 ben ik gestart met de opleiding tot verpleegkundig specialist die ik eind 2023 verwacht af te ronden. Gedurende deze opleiding ben ik onder andere werkzaam geweest voor Emerhese waar ik kennis heb gemaakt met SAM. Ik heb in de praktijk gezien hoe te veel stress iemand zijn leven volledig kan beheersen, in het bijzonder bij mensen met autisme. Er is helaas nog relatief weinig bekend over hoe stress bij mensen met autisme werkt en welke factoren deze stress beïnvloeden. Samen met het SAM-team heb ik mijzelf ingezet om te onderzoeken wat de invloed is van slaap op stress, maar ook wat vervolgens weer de invloed is van stress op slaap. Met deze informatie hopen we onderliggende processen beter te leren begrijpen waardoor de SAM-app en andere behandelingen kunnen worden geoptimaliseerd.
